Tác hại của khói hàn đến sức khỏe mà bạn cần biết

Khói hàn có độc không?

Câu trả lời là "CÓ". Khói hàn là hỗn hợp khí và hạt kim loại sinh ra khi que hàn nóng chảy và tác động lên vật liệu hàn. Quá trình này tạo ra các hạt bụi siêu mịn, bay lơ lửng trong không khí và dễ dàng đi vào cơ thể qua đường hô hấp.

Theo các nghiên cứu khoa học, khói hàn chứa nhiều thành phần độc hại như: 

• Kim loại nặng: Bao gồm chì (Pb), kẽm (Zn), mangan (Mn), crom (Cr), niken (Ni)… Các kim loại này dễ bay hơi trong quá trình hàn và có thể tích tụ trong cơ thể, gây ảnh hưởng đến phổi, gan, thận và hệ thần kinh.
• Khí độc: Ozon (O3), carbon monoxide (CO), nitrogen dioxide (NO2)… Đây là những khí kích ứng mạnh đường hô hấp, gây khó thở, đau đầu, buồn nôn, thậm chí ngưng thở nếu tiếp xúc trong không gian kín.
• Hạt bụi siêu mịn: Có kích thước siêu nhỏ từ 0.01 – 1 micron, dễ dàng xâm nhập vào phế nang và lưu lại trong phổi. Các phân tử càng nhỏ thì càng độc hại, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính và ung thư cho thợ hàn.

Có thể thấy, các thành phần của khói hàn có ảnh hưởng đến hầu hết mọi bộ phận của cơ thể. Điều nay đòi hỏi người thợ cần có biện pháp xử lý, giải quyết kịp thời để tránh những rủi ro không đáng có. 

Tác hại của khói hàn đến sức khỏe

Khói hàn không chỉ là mối nguy hiểm trước mắt mà còn gây ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe người lao động nếu không có biện pháp bảo vệ thích hợp. Những tác hại này được ghi nhận ở các mức độ ngắn hạn lẫn dài hạn tùy theo nồng độ, thời gian tiếp xúc và biện pháp phòng hộ, cụ thể:

Tác hại ngắn hạn

Khi tiếp xúc với khói hàn trong thời gian ngắn, người lao động có thể gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe ngay lập tức. Một trong những triệu chứng phổ biến là sốt hơi kim loại, biểu hiện qua các dấu hiệu như ớn lạnh, đau đầu, mệt mỏi và buồn nôn. Các khí độc như ozon và carbon monoxide (CO) từ máy hàn có thể kích thích đường hô hấp, gây ho, đau rát họng, và khó thở.

Đặc biệt, việc tiếp xúc với các hạt bụi siêu mịn trong khói hàn có thể gây viêm mắt, chảy nước mắt và kích ứng da. Ngoài ra, nếu làm việc trong môi trường hàn thiếu thông gió hoặc không gian kín, nồng độ khí CO có thể tăng cao nhanh chóng, dẫn đến tình trạng chóng mặt, ngất xỉu,...

Tác hại dài hạn

Trong dài hạn, nếu tiếp tục tiếp xúc với khói hàn với cường độ dày và không có biện pháp bảo hộ phù hợp, bạn sẽ đối diện với nhiều mối nguy hại như: 

• Bệnh phổi: Tiếp xúc thường xuyên với bụi siêu mịn và khí độc có thể gây viêm phổi mãn tính, xơ phổi, hen suyễn, hoặc giảm chức năng hô hấp vĩnh viễn.
• Ung thư: Nhiều nghiên cứu cho thấy việc hít thở khói hàn có chứa hợp chất crom hóa trị sáu (Cr(VI)) và niken có thể gây ung thư phổi, ung thư xoang mũi, hoặc ung thư thanh quản.
• Tổn thương hệ thần kinh: Mangan là kim loại phổ biến trong khói hàn, có thể tích tụ trong cơ thể và gây rối loạn thần kinh trung ương, biểu hiện tương tự bệnh Parkinson.
• Ảnh hưởng nội tạng: Tiếp xúc lâu dài với cadmium và chì trong khói hàn có thể làm tổn thương gan, thận, hệ miễn dịch và khả năng sinh sản.
• Ảnh hưởng đến hệ tim mạch: Các nghiên cứu chỉ ra mối liên hệ giữa việc hít khói hàn với tăng nguy cơ huyết áp cao và bệnh tim mạch.

Cách bảo vệ sức khỏe cho thợ hàn

Khói hàn chứa nhiều thành phần độc hại có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người lao động, đặc biệt là khi tiếp xúc lâu dài. Do đó, để bảo vệ sức khỏe của bản thân, bạn cần áp dụng các cách bảo vệ phù hợp. 

Một trong những cách đơn giản nhất hiện nay đó là sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân như mặt nạ, khẩu trang, kính bảo vệ, găng tay và quần áo,... Ngoài ra, cần lưu ý không hàn tại các địa điểm gần chất tẩy rửa, dầu mỡ, sơn hoặc hóa chất độc hại bởi nhiệt độ cao có thể làm bay hơi hóa chất và gây kích ứng cho người lao động. 

Thêm vào đó, nếu làm việc trong phòng kín, bạn cần sử dụng hệ thống thông gió cục bộ đảm bảo không khí trong khu vực được lưu thông tốt nhất. Đặc biệt, người thợ cần khám sức khỏe định kỳ để tầm soát bệnh và có biện pháp xử lý kịp thời. 

Trên đây là giải đáp chi tiết khói hàn có độc không và cách bảo vệ sức khỏe cho thợ hàn bạn có thể theo dõi và áp dụng. Hy vọng qua bài viết này bạn sẽ có thêm nhiều thông tin hữu ích cũng như biết cách bảo vệ sức khỏe cho bản thân mình. Đừng quên tiếp tục theo dõi VNALPHA để cập nhật những kiến thức hay về máy hàn nhé!